Tinh dầu từ lâu đã được biết đến là sản phẩm từ thiên nhiên giúp mang lại hương thơm. Hương thơm từ tinh dầu không chỉ giúp tinh thần thoải mái, thư giãn mà còn hỗ trợ các vấn đề về hô hấp và nhiều công dụng khác… Ngày này, để đáp ứng nhu cầu của con người, các loại tinh dầu công nghiệp cũng được sản xuất nhiều.
Tinh dầu thiên nhiên
Tinh dầu là hỗn hợp các hợp chất hữu cơ có mùi thơm. Tinh dầu thiên nhiên là chiết xuất của các hợp chất có mùi thơm từ thực vật. Trong thực vật, tinh dầu có thể nằm ở hoa, lá, rễ, thân, củ… Có một số thực vật trong hầu hết bộ phận của cây đều có chứa tinh dầu. Mùi thơm của tinh dầu là mùi của các cấu tử có nhiều trong tinh dầu. Ví dụ:
- Mùi của tinh dầu hoa hồng là mùi của phenyl etilic.
- Mùi của tinh dầu hoa nhài là mùi của jasmin.
- Mùi của tinh dầu chanh là mùi của limonen (chiếm khoảng 90% trong tinh dầu chanh).
Đa số các loại tinh dầu thiên nhiên thường rất dễ bay hơi. Để khai thác tinh dầu trong công nghiệp, người ta sử dụng bộ phận chứa nhiều tinh dầu nhất của cây để thu được chất lượng cao nhất. Hàm lượng tinh dầu trong thực vật thường không lớn lắm. Có loại chứa 15% và có loại chỉ vài phần nghìn. Những dược liệu chứa ít tinh dầu thường quí và đắt tiền ví dụ: tinh dầu hoa hồng.
Cách sản xuất tinh dầu thiên nhiên cũng rất quan trọng. Vì các loại tinh dầu thu được qua các quá trình hóa học không được xem là tinh dầu thực sự.
Cách thức hoạt động của tinh dầu thiên nhiên
Tinh dầu được ứng dụng trong các phương thức trị liệu bằng hương thơm. Tinh dầu có thể được sử dụng bằng cách hít, xông, hoặc thoa lên da… Một số hóa chất thực vật trong tinh dầu có thể được hấp thu khi thực hiện động tác xoa lên da. Ngoài ra, có thể cải thiện sự hấp thu của tinh dầu bằng cách chườm nóng…
Việc hít hương thơm từ tinh dầu có thể kích thích các khu vực của hệ viền (hệ limbic). Đây là hệ thống của não bộ đóng vai trò trong cảm xúc, hành vi, khứu giác và trí nhớ dài hạn. Hệ viền cũng tham gia vào việc hình thành ký ức. Điều này có thể lí giải một phần tại sao những mùi hương quen thuộc có thể kích hoạt ký ức hoặc cảm xúc. Ngoài ra, tinh dầu thiên nhiên còn đóng vai trò trong việc kiểm soát một số chức năng sinh lý vô thức, ví dụ như: nhịp thở, nhịp tim và huyết áp.
Tinh dầu thiên nhiên có thể được sử dụng với nhiều cách thức khác nhau
Các loại tinh dầu thiên nhiên phổ biến
Có hơn 90 loại tinh dầu thiên nhiên, mỗi loại có mùi đặc trưng riêng và có lợi cho sức khỏe.
Sau đây là 10 loại phổ biến:
- Tinh dầu bạc hà: được sử dụng để tăng cường năng lượng và hỗ trợ tiêu hóa.
- Tinh dầu hoa oải hương: có tác dụng giúp giảm căng thẳng.
- Tinh dầu gỗ đàn hương: được sử dụng để làm dịu thần kinh và giúp tập trung.
- Tinh dầu cam Bergamot: được sử dụng để giảm căng thẳng và cải thiện các tình trạng da như bệnh chàm.
- Tinh dầu hoa hồng: được sử dụng để cải thiện tâm trạng và giảm lo lắng.
- Tinh dầu hoa cúc la mã: giúp cải thiện tâm trạng và thư giãn.
- Tinh dầu hoa ngọc lang tây Ylang-Ylang: được sử dụng để điều trị đau đầu, buồn nôn và các bệnh ngoài da.
- Dầu cây trà: được sử dụng để chống lại nhiễm trùng và tăng cường khả năng miễn dịch.
- Tinh dầu hoa nhài: được sử dụng để giúp chống trầm cảm, sinh con và giảm ham muốn tình dục.
- Tinh dầu chanh: được sử dụng để hỗ trợ tiêu hóa, tâm trạng, đau đầu…
Lợi ích sức khỏe – Công dụng của tinh dầu thiên nhiên
Mặc dù tinh dầu thiên nhiên được sử dụng rộng rãi. Nhưng những lợi ích sức khỏe của nó không phải ai cũng nắm rõ.
- Giúp giảm căng thẳng và lo lắng
- Các cơn đau đầu và đau nửa đầu
- Cải thiện tình trạng mất ngủ, giúp giấc ngủ ngon và sâu hơn
- Tác dụng kháng viêm của tinh dầu thiên nhiên
- Tác dụng kháng khuẩn
Một số công dụng khác của tinh dầu thiên nhiên
Tinh dầu thiên nhiên có nhiều công dụng ngoài trị liệu như:
- Có thể dùng làm thơm nhà cửa.
- Dùng như một hương thơm tự nhiên trong mỹ phẩm tự chế. Hoặc các sản phẩm tự nhiên chất lượng cao.
Phân biệt tinh dầu thiên nhiên với các tinh dầu hóa học
Tinh dầu thiên nhiên được làm hoàn toàn từ nguyên liệu là tự nhiên. Đây được xem là loại tinh dầu “không pha tạp”. Nghĩa là chưa qua xử lý, pha loãng, chế tác dưới mọi hình thức với dung môi, chất phụ gia. Do đó, chúng thường có giá cao và khác nhau tùy thuộc loại tinh dầu, mùa trong năm.
Tinh dầu hóa học được tạo ra trong phòng thí nghiệm. Đa số được nhân tạo từ các hợp chất hóa học không tồn tại trong tự nhiên. Đặc điểm của tinh dầu này là không bay hơi và thường tồn tại lâu hơn loại tự nhiên. Các loại tinh dầu hóa học thường không mang lại lợi ích sức khỏe giống như tinh dầu thiên nhiên. Vì chúng được thiết kế hoàn toàn dưới hình thức bắt chước mùi hương. Đồng thời, tinh dầu hóa học có giá thành rẻ hơn do:
- Khả năng sản xuất, điều chế ở quy mô công nghiệp dễ dàng, nhanh chóng.
- Không cần chiết xuất công phu như tinh dầu thiên nhiên.
Tinh dầu thiên nhiên thường mang đến nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý khi sử dụng các loại tinh dầu và cần ngưng sử dụng nếu thấy các phản ứng dị ứng trên cơ thể.
